Przejdź do treści
Gmina Nowe
Dziś jest:

Stara Przepompownia

Dodano: 29 grudnia 2009

 

 
 
 

                                    STACJE POMP W KOŃCZYCACH w DOLINIE „NOWE –SARTOWICE

 
   Ochrona przed zagrożeniem powodziowym doliny Sartowice-Nowe, miała i ma realny wpływ na pomyślność życia mieszkańców wsi, którzy osiedlili się w dolinie Wisły i Mątawy. Mieszkańcy doliny od setek lat muszą być czujni, aby kolejny raz Wisła nie sprawiła zagrożenia, po ich stronie jest wielowiekowe doświadczenie kilkudziesięciu pokoleń osadników, a także imigrantów z Niderlandów, którzy wnieśli bardzo duży wkład w walce z żywiołami powodziowymi oraz w pracach zabezpieczających przed powodziami.
W dolinie rzeki Wisły wśród kilku mniejszych dolin na wyróżnienie zasługuje dolina Sartowice- Nowe, położona w północnej części województwa Kujawsko-Pomorskiego i granicząca z woj. Pomorskim
Głównym ciekiem tej doliny jest rzeka Mątawa o długości 57 km i zlewni 460,3 km2. Źródła rzeki Mątawy znajdują się w okolicy Jeziora Mątasek (woj. pomorskie) na poziomie ok. 80 m n.p.m., a ujście w miejscowości Kończyce (woj. kuj-pomorskie) na rzędnej 12,0 m n.p.m. Cała dolina rzeki Mątawy chroniona jest wałem przeciwpowodziowym od Nowego do Sartowic o długości 31,8 km. Wał jest wzniesiony nad obszar chroniony od 3,5 do 7,1 m, miejscami do 9,2 m. Ważnym obiektem o charakterze przeciwpowodziowym dla tej doliny oprócz opisanego wału p. powodziowego była śluza wałowa wraz ze starą pompownią położoną w miejscowości Kończyce. Obiekty te oddane zostały do eksploatacji na początku XX wieku i obecnie chronią przed powodzią.
W terenie zagrożonym znajduje się:
grunty orne- 5740 ha,
użytki zielone – 2600 ha ,
zabudowania i ogrody przydomowe-200 ha ,
inne (wody, nieużytki, drogi, sady) – 997 ha,
zabudowania gospodarskie – 681 szt.,
budynki użyteczności publicznej – 34 szt.,
namioty foliowe -490 szt.,
ogrodnictwo szklarniowe-15 szt.
drogi utwardzone – 69 km.
Dolina rzeki Mątawy od początku osadnictwa na tych ziemiach była zawsze miejscem walki z żywiołem rzeki. Rozwój osadnictwa rozpoczął się na wiele lat przed sprowadzeniem na te ziemie Zakonu Krzyżackiego. Ze starych kronik wynika ,że już w 1410 roku udzielono pożyczki w wysokości 200 marek przez Krzyżackiego Zarządcę dóbr „Żuławom Mątawskim” na naprawę przerwanego wału. W XVI wieku w dolinie zostają osadzeni Holendrzy (holendry, Mennonici), którzy ją intensywnie meliorują i odbudowują obwałowanie .
Niskie wały powodowały częste zalewanie doliny nanosząc żyzne namuły. Domostwa były budowane w owym czasie na sztucznie formowanych pagórkach, które jednak nie zapewniały ochrony przed wielką wodą. Niebezpieczne i szkodliwe były przerwania wałów, które powodowały nanoszenie w dolinę olbrzymich mas piasku. Przerwania zdarzały się jednak bardzo często, co odnotowują kroniki.
W XVI wieku było1 przerwanie, w XVII wieku 3 przerwania, w XVIII wieku 5 przerwań,w XIX wieku 9 przerwań wału,Doprowadza to do utworzenia w 1854 roku przymusowego Związku Wałowego obejmującego całą dolinę dolnej Wisły. W roku 1888 wielka powódź wiosenna zalewa dolinę i powoduje zabagnienie w okolicy Mątaw. W związku z tym w 1890 roku zainstalowano pompy nad rzeką Mątawą, między Trylem, a Mątawami .Nie spełniły one jednak swojego zadania co doprowadziło do budowy pompowni Kończyce, która od 1910 roku przez kilkadziesiąt lat przepompowywała wodę z Mątawy do Wisły, przy wysokich jej stanach odwadniając polder o powierzchni około 9200 ha .
Oddana do eksploatacji w 1910 roku pompownia wyposażona była w trzy agregaty pompowe, napędzane maszynami parowymi. Pompownia ta do 1977 roku pracowała przy niezmienionej konstrukcji i napędzie. W pompowni zatrudnionych było stale 2 operatorów, a w trakcie pompowania pracowało dodatkowo 2 pracowników do każdego pieca. Maksymalnie zatrudnionych było 7-8 osób. Węgiel dowożono l ze Śląska do Nowego koleją, a następnie transportem samochodowym, ciągnikowym i konnym do stacji pomp w Kończycach. I tak na przykład : w roku 1968 zużyto 444 tony węgla, w roku 1969 -205 ton węgla, natomiast w roku 1970 aż 1493 tony węgla,
Mimo prowadzonej działalności konserwacyjno-remontowej (lata od 1962 z przerwami do 1984) stan techniczny tej pompowni z biegiem czasu ulegał stałemu pogarszaniu. Mając to na uwadze administrator tego obiektu podejmował działania związane z budową nowej przepompowni. Już w 1980 roku opracowano studium generalne melioracji dla całej Doliny Mątawy, a w 1982 roku podjęto proces przygotowania inwestycji budowy nowej pompowni Kończyce. Trwały prace nad wariantami, różnymi koncepcjami i rozwiązaniami technicznymi pompowni. We wszystkich wariantach projektowana pompownia miała być wyposażona w pięć pomp śmigłowych o wydatku maksymalnym 3,11 m3/sek. Moc jednego agregatu 300 KW. Ogólna moc zainstalowania pomp -1500 KW. Pompowanie tego typu wymagało budowy dużej, kosztownej infrastruktury (blok pomp, trójkondygnacyjna hala, itp.) Na podstawie analiz światowych osiągnięć w produkcji agregatów pompowych o dużych wydajnościach i w nowej sytuacji gospodarczej Biuro Projektów i Doradztwa Technicznego Hydroprojekt w Gdańsku zaproponowało zmianę pomp w wykonaniu wałowym na pompy zatapialne. Zmiany te miały na celu radykalne zmniejszenie kosztów inwestycji i kosztów eksploatacji pompowni.W nowym rozwiązaniu wariantowym, zastosowano trzy pompy śmigłowe ITT FLYGT AB ze Szwecji o łącznym wydatku 15,5 m3/sek i mocy zainstalowanej 1020 KW. Te nowoczesne w konstrukcji pompy nie wymagają zabudowy halowej i montowane są w stalowych kolumnach pompowych umieszczonych w prostej konstrukcyjnej komorze żelbetowej.
Do wyboru jednego z opracowanych wariantów opracowano szczegółową analizę techniczno-ekonomiczną dwóch wariantów, jednego z rozwiązaniem tradycyjnymi drugiego z zastosowaniem pomp zatapialnych.
Przeprowadzona analiza dowiodła, że, w rozwiązaniu wg. wariantu z zastosowaniem pomp zatapialnych koszt inwestycji jest niższy o 21,2 % od kosztu inwestycji wg. wariantu z zastosowaniem pomp tradycyjnych. Roczne koszty eksploatacji dla wariantu z pompami zatapialnymi stanowią ok. 55 % w stosunku do wariantu drugiego.

Charakterystyka techniczna nowej pompowni w Kończycach
Część budowlana stacji pomp składa się z następujących elementów:
– doki: ujęcia wody i podmostowy,
– blok pompowni, stanowi główną sekcję pompowni mieszczącą trzy komory czerpne, przedzielone filarami
  działowymi, światło konstrukcji wynosi 11,6 m, światło pojedynczej komory 3,2 m, szerokość filarów
  działowych 1,0 m,
– rurociągi tłoczne; z rur stalowych, trasa rurociągu składa się z odcinka napowietrznego i podziemnego,
– obudowa agregatów pompowych: stanowią ją pionowe rury kolumny stalowe o średnicy 1600 mm, dolny
  przekrój kolumny usytuowany jest na poziomie 11,0 m.n.p.m.,
– wylot rurociągów tłocznych posadowiony został bezpośrednio na podłożu, stanowiącym nasyp korpusu
  wału przeciwpowodziowego,
– pompy; trzy zatapialne agregaty pompowe produkcji szwedzkiej o mocy P= 365 KW. zasilane
  napięciem  U=660 V.
Każdy agregat pompowy wyposażony jest w wewnętrzny system monitoringu nadzorujący temperatury :silnika, oraz innych urządzeń, masa agregatu 7500 kg. Oprócz wyżej wymienionych obiektów w skład zrealizowanegoprzedsięwzięcia „Pompownia Kończyce” wchodzą:
– kanały: doprowadzający i odprowadzający, budynek rozdzielni i nastawni, linie energetyczne, place i drogi dojazdowe,
Pompownia może pracować przy sterowaniu ręcznym i automatycznym w oparciu o programowalny sterownik mikroprocesorowy analizujący poziom wody w Wiśle i na obszarze chronionym. W układzie automatycznym pompownia ma opracowane programy sterowania :dla okresu wegetacyjnego, dla okresu przedwegetacyjnego i „powodziowy”, Cały przebieg pracy pompowni uwidoczniony jest na ekranie monitora i jest udokumentowany trwałymi zapisami.

Realizację tej inwestycji inwestor podjął w latach 1993-1995 w dwóch etapach.
Pierwszy etap obejmował wykonanie robót przygotowawczych (m.in. wykonania wodociągu, dróg dojazdowych, technologicznych, obiektów zaplecza, itp.
Roboty te rozpoczęto w sierpniu 1993 roku, a zakończono w maju 1994 roku.
Drugi etap robót obejmował wykonanie następujących obiektów: wykop budowlany pompowni, jego odwodnienie, wykopy wylotu, jego odwodnienie,rurociągi tłoczne, stacja pomp, regulacje rzeki Mątawy i kanały, drogi wewnętrzne ,place, most drogowy, zewnętrzne sieci wodociągowe i kanalizacyjne, budynek rozdzielni i nastawni, zagospodarowanie terenu.Roboty na tym obiekcie zostały zakończone pod koniec 1995 roku.

Inwestycja sprawdziła się, pozwala na to, że jej mieszkańcy w dolinie czują się w miarę bezpieczni.

Istnieje możliwość zwiedzania starej przepompowni.
Kontakt Urząd Gminy w Nowem 052 33 37 250 052 33 37 250 – Pan Tomasz Stefaniak.

Opracował Benedykt Kirszenstein przy współpracy Tomasza Stefaniaka
Wykorzystano materiały autorstwa mgr inż. Mariana Złonkiewicza

 
 
 
 
 



EduBirdie Promo Code EduBirdie Discount Code EssayPro promo code samedayessay promo code

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką Plików Cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce

Zamknij