W 100 rocznicę powrotu Pomorza do Polski w 1920 roku

Dodano: 17 stycznia 2020

Wielka Wojna Powszechna 1914 – 1918 kosztowała życie wielu Polaków, walczących zwykle w armiach swych zaborców. Jedynie z nowskiej parafii   św. Mateusza na jej frontach zginęło 200 katolików.  11 listopada 1918 roku podpisany został rozejm – w Polsce rocznica ta jest obchodzona jako Narodowe Święto Niepodległości.  Polska pozbawiona była znacznych obszarów na zachodzie, w tym Pomorza. Powstające polskie oddziały paramilitarne, w tym związki kombatanckie, jak Towarzystwo Wojaków „Jedność”, pozostawały w ciągłym konflikcie z oddziałami niemieckiego Grentzschutzu i Freikorpsu. Zasady pokoju z Niemcami rozstrzygnęła Konferencji w Wersalu, zakończona    28 czerwca 1919 roku. Pomorze przygotowywało pierwociny polskiej administracji, poprzez tworzenie Rad Ludowych. 29 listopada 1919 roku w Berlinie zawarta została umowa miedzy Rzeczypospolitą Polską a Niemcami, w której uzgodniono harmonogram przejmowania dotychczasowych ziem pruskich. Do wykonania tego zadania utworzono Front Pomorski, dowodzony przez gen. Józefa Hallera.

Przejmowanie Pomorza zaczęło się od Torunia 18 stycznia 1920. Nowe wróciło do Macierzy kilka dni później, w niedzielę 25 stycznia, choć Prusacy opuścili je już w sobotę o godzinie 15. Żołnierze byli serdecznie witani przez Polaków, miasto zaś przyozdobione było orłami i biało-czerwonymi flaga-mi. W poniedziałek o 10.30 odbyła się na nowskim rynku Msza dziękczynna, odprawiona przez proboszcza Bartkowskiego.  Ostatnim etapem były uroczyste zaślubiny z morzem 10 lutego w Pucku.

Z okazji 100 rocznicy powrotu ziemi nowskiej do Polski  25 stycznia 2020 roku w Filii Centrum Kultury w Rychławie Szkoła Podstawowa w Rychławie zaplanowała inscenizację pod tytułem OGNISKO PATRIOTYZMU „Wspomnijmy to jeszcze raz – z kart historii Nowego i okolic…”. W niedzielę 26 stycznia o 11 w Farze w Nowem odbędzie się  Msza Święta z udziałem Pocztów Sztandarowych a o 17 koncert Teatru Muzycznego Hals pod tytułem „A piosenka za nimi szła…”. We środę 29 stycznia odbędzie się także Uroczysta Sesja Rady Miejskiej w Nowem. Zapraszamy do udziału w uroczystościach jubileuszowych.